De Japanse houtbewerkingscultuur staat bekend om zijn verfijning, precisie en vakmanschap. Eén aspect hiervan dat de aandacht van houtbewerkers over de hele wereld heeft getrokken, is het assortiment van Japanse zagen. Nokogiri in het Japans. In tegenstelling tot westerse zagen, die duwend zagen, hebben Japanse zagen een trekkende zaagbeweging. Dit resulteert in dunnere zaagsneden, minder materiaalverlies en een gladder oppervlak. In deze blog bespreken we de verschillende soorten Japanse zagen en hun toepassingen.

1. Ryoba (両刃)

De Japanse Ryoba zaag is een veelzijdige en populaire Japanse zaag. De Ryoba-noko zoals deze Japanse zaag ook wel wordt genoemd is 2-zijdig getand. Dus je kunt met beide kanten van het blad zagen. Eén kant van het blad heeft een fijne vertanding en gebruik je voor het afkorten. Dat is meestal dwars op de vezel zagen. Terwijl de andere kant grovere tanden heeft voor het schulpen. Dit betekend met de richting van de vezel mee zagen. De Ryoba wordt vaak gebruikt als werkplaatszaag bij meubel en interieurbouw omdat deze Japanse zaag in feite 2 functies heeft. Met de Ryoba zaag je het beste met 2 handen.

2. Dozuki (鋸)

De Japanse Dozuki zaag is een Japanse zaag met een dun, flexibel blad en een verstevigende rug, waardoor deze zaag ideaal is voor precisiewerk zoals het maken van fijne zaagsneden en het zagen van verstekverbindingen. De fijne tanden van de Dozuki zijn perfect voor het maken van schone en rechte zaagsneden in zowel hard- als zachthout. De verstevigende rug zorgt voor extra stabiliteit en precisie tijdens het zagen.

3. Kataba (片刃)

De Japanse Kataba zaag heeft een enkelzijdig getand blad en is geschikt voor diepere zaagsneden, zoals het zagen van dikke balken of platen. De tanden zijn meestal grover dan die van de Dozuki, waardoor de Kataba geschikt is voor zowel langs- als dwarshout. De Kataba is verkrijgbaar in verschillende lengtes en tandconfiguraties, afhankelijk van de toepassing en het soort hout dat wordt gezaagd. Vaak wordt de Kataba in Europa als universele zaag verkocht.

4. Kugihiki (釘引き)

De Japanse Kugihiki zaag, ook wel bekend als een “flush-cut” zaag, heeft een dun en flexibel blad met fijne tanden aan één kant. Deze zaag is speciaal ontworpen voor het zagen van uitstekende houten pennen en deuvels zodat het niet meer buiten het hout steekt. Het dunne blad voorkomt beschadiging van het omliggende hout tijdens het zagen.

5. Azebiki (留首)

De Azebiki is een klein, gebogen zaagblad met tanden aan beide zijden. Deze zaag is ontworpen voor het maken van begin- of eindzaagsneden op moeilijk bereikbare plaatsen, zoals bij het uitzagen van openingen of inkepingen in hout. De gebogen vorm van het blad zorgt voor meer controle en precisie tijdens het zagen, en maakt het mogelijk om in een cirkel te zagen.

6. Hikimawashi (引き回し)

De Hikimawashi is een dunne, flexibele Japanse zaag die speciaal is ontworpen voor het zagen van dunne materialen, zoals fineer en laminaat. De zaag heeft een smal, langwerpig blad met fijne tanden aan één kant en een handvat aan de andere kant. Vanwege zijn flexibiliteit kan de Hikimawashi nauwkeurige bochten maken en complexe patronen zagen zonder het materiaal te beschadigen.

7. Sashigane (指金)

De Sashigane is een speciale zaag die wordt gebruikt voor het zagen van groeven en kanalen in houten onderdelen, zoals sponningen en groeven voor schuifdeuren of lades. Het blad heeft een rechte of licht gebogen vorm met fijne tanden aan één kant en is voorzien van een diepteaanslag. De diepteaanslag zorgt voor een consistente zaagdiepte en helpt om rechte en nauwkeurige groeven te maken.

Conclusie

Japanse zagen zijn een waardevolle aanvulling op de gereedschapskist van elke houtbewerker, dankzij hun precisie, veelzijdigheid en unieke zaag eigenschappen. Of je nu een beginner bent of een ervaren vakman, het gebruik van Japanse zagen kan de kwaliteit van je houtbewerkingsprojecten aanzienlijk verbeteren. Door de verschillende soorten Japanse zagen te leren kennen en te begrijpen waar ze voor zijn ontworpen, kun je het juiste gereedschap kiezen voor elke klus en de meest verfijnde resultaten behalen. Het vergt soms wat oefening maar als je er eenmaal aan gewend bent wil je eigenlijk niet meer terug naar de Europese handzagen.