Skip to main content

Waarom een Japanse zaag?

Waarom zou je voor een Japanse zaag kiezen?

Zagen kan soms een lastige klus zijn, met name wanneer je niet het juiste gereedschap tot je beschikking hebt. Misschien een open deur… maar ja er zijn verschillende zagen voor verschillende klussen.
Het verschil tussen een ijzerzaag en normale zaag weten we vaak wel.
Maar als het op de verschillende houtsoorten en de stand van de zaag op het hout komt weet je dan ook wel dat hiervoor verschillende zagen zijn? Met daarbij de verschillende technieken om de klus relatief simpel te klaren.
Spoiler alert: een Japanse zaag is vaak verder geëvolueerd dan westerse zagen!

Het verschil tussen Japanse zagen en westerse zagen

Dit is in essentie simpel te beschrijven. Waar je bij een Westerse zaag de zaag door het hout moet duwen, moet je bij een Japanse zaag de zaag door het hout trekken. Dit maakt dat een Japanse zaag superieur is ten opzichte van een Westerse zaag. De voordelen op een rij:
✔ Trekkende zaagbeweging
✔ Dun zaagblad
✔ Meer controle over de zaag
✔ Niet dubbel vouwen van de zaag
✔ Tot 3 x minder kracht nodig voor zagen
✔ Nauwkeurige smalle zaagsnede

Hoe gebruik je een Japanse zaag?

De Japanse zaag gebruik je met een trekkende beweging. Het is dus een trekzaag maar niet zoals wij deze kennen. Als je nog nooit met een Japanse zaag hebt gezaagd dan kan het wat onwennig zijn in het begin .
Sterker nog als je Westerse zagen gewend bent kan het zelfs zijn dat je de zaag alsnog dubbel klapt bij het zagen. Met name omdat je de duwende beweging gewend bent om te zagen wat vaak gepaard gaat met kracht.
Er is niet een speciale techniek voor het zagen met Japanse zagen behalve dan ‘oefening baart kunst’. Je zult zien dat je een eigen methodiek aanleert waarbij je de Japanse zaag echt gaat waarderen om het gemak waar het mee zaagt met een perfecte zaagsnede.

De vertanding van de Japanse zaag

Naast dat een Japanse zaag een trekzaag is hebben alle zagen een speciale vertanding. Vaak ook met een 3 zijdig geslepen trapezium vertanding. Dit zorgt ervoor dat het zaagblad vaak zo scherp is als een scheermes. Pas vooral op de eerste keren dat je zaagt met een Japanse zaag, onderschat niet hoe scherp deze zagen zijn.
Naast dat het zaagblad een vlijmscherpe vertanding heeft is de zetting van de tanden vaak ook minimaal. De combinatie van een trapezium vertanding en een minimale zetting maakt dat je een perfecte gladde zaagsnede kunt maken met minimale inspanning.

De Meest Gebruikte Japanse Zagen

Wat zijn nou de meest gebruikte Japanse zagen. De Japanse houtbewerkingscultuur staat bekend om zijn verfijning, precisie en vakmanschap. Eén aspect hiervan dat de aandacht van houtbewerkers over de hele wereld heeft getrokken, is het assortiment van Japanse zagen. Nokogiri in het Japans. In tegenstelling tot westerse zagen, die duwend zagen, hebben Japanse zagen een trekkende zaagbeweging. Dit resulteert in dunnere zaagsneden, minder materiaalverlies en een gladder oppervlak. Dat is ook waarom steeds meer vakmensen als timmermannen, houtbewerkers overstappen op Japanse zagen. In deze blog bespreken we de verschillende soorten Japanse zagen en hun toepassingen.

Ryoba (両刃)

De Japanse Ryoba zaag is een veelzijdige en populaire Japanse zaag. De Ryoba-noko zoals deze Japanse zaag ook wel wordt genoemd is 2-zijdig getand. Dus je kunt met beide kanten van het blad zagen. Eén kant van het blad heeft een fijne vertanding en gebruik je voor het afkorten. Dat is meestal dwars op de vezel zagen. Terwijl de andere kant grovere tanden heeft voor het schulpen. Dit betekend met de richting van de vezel mee zagen. De Ryoba wordt vaak gebruikt als werkplaatszaag bij meubel en interieurbouw omdat deze Japanse zaag in feite 2 functies heeft. Met de Ryoba zaag je het beste met 2 handen.

Dozuki (鋸)

De Japanse Dozuki zaag is een Japanse zaag met een dun, flexibel blad en een verstevigende rug, waardoor deze zaag ideaal is voor precisiewerk zoals het maken van fijne zaagsneden en het zagen van verstekverbindingen. De fijne tanden van de Dozuki zijn perfect voor het maken van schone en rechte zaagsneden in zowel hard- als zachthout. De verstevigende rug zorgt voor extra stabiliteit en precisie tijdens het zagen.

Kataba (片刃)

De Japanse Kataba zaag heeft een enkelzijdig getand blad en is geschikt voor diepere zaagsneden, zoals het zagen van dikke balken of platen. De tanden zijn meestal grover dan die van de Dozuki, waardoor de Kataba geschikt is voor zowel langs- als dwarshout. De Kataba is verkrijgbaar in verschillende lengtes en tandconfiguraties, afhankelijk van de toepassing en het soort hout dat wordt gezaagd. Vaak wordt de Kataba in Europa als universele zaag verkocht.

Kugihiki (釘引き)

De Japanse Kugihiki zaag, ook wel bekend als een “flush-cut” zaag, heeft een dun en flexibel blad met fijne tanden aan één kant. Deze zaag is speciaal ontworpen voor het zagen van uitstekende houten pennen en deuvels zodat het niet meer buiten het hout steekt. Het dunne blad voorkomt beschadiging van het omliggende hout tijdens het zagen.

Azebiki (留首)

De Azebiki is een klein, gebogen zaagblad met tanden aan beide zijden. Deze zaag is ontworpen voor het maken van begin- of eindzaagsneden op moeilijk bereikbare plaatsen, zoals bij het uitzagen van openingen of inkepingen in hout. De gebogen vorm van het blad zorgt voor meer controle en precisie tijdens het zagen, en maakt het mogelijk om in een cirkel te zagen.

Hikimawashi (引き回し)

De Hikimawashi is een dunne, flexibele Japanse zaag die speciaal is ontworpen voor het zagen van dunne materialen, zoals fineer en laminaat. De zaag heeft een smal, langwerpig blad met fijne tanden aan één kant en een handvat aan de andere kant. Vanwege zijn flexibiliteit kan de Hikimawashi nauwkeurige bochten maken en complexe patronen zagen zonder het materiaal te beschadigen.

Conclusie

Japanse zagen zijn een waardevolle aanvulling op de gereedschapskist van elke houtbewerker, dankzij hun precisie, veelzijdigheid en unieke zaag eigenschappen. Of je nu een beginner bent of een ervaren vakman, het gebruik van Japanse zagen kan de kwaliteit van je houtbewerkingsprojecten aanzienlijk verbeteren. Door de verschillende soorten Japanse zagen te leren kennen en te begrijpen waar ze voor zijn ontworpen, kun je het juiste gereedschap kiezen voor elke klus en de meest verfijnde resultaten behalen. Het vergt soms wat oefening maar als je er eenmaal aan gewend bent wil je eigenlijk niet meer terug naar de Europese handzagen.